Metin Altıok, İzmir’in Bergama ilçesinde 1941 yılında doğdu. Babası Süleyman Zühtü ve annesi Melahat Altıok’un ilk çocuklarıydı. Çocukluğu ve ilk gençlik dönemleri İzmir’in Karşıyaka ilçesinde geçti. İlk ve orta öğrenimini Alaybey İlkokulu’nda, lise eğitimini ise Karşıyaka Lisesi’nde tamamladı. Lise yıllarında edebiyat, felsefe, şiir, resim ve müzikle ilgilenen Altıok, ülkedeki güncel politik tartışmaları da yakından takip etmekteydi. Okulda şiir, hikâye, tiyatro gibi kültürel etkinliklerde yer alıyor, liseler arası yarışmalara katılıyordu. Camus, Kafka, Sartre, Huxley gibi yazarlar; Neruda, Lorca ve özellikle Ezra Pound ile T.S. Eliot gibi şairler başucu kitaplarıydı. Kitaplık haline getirdikleri balıkçı kahvesinde şiirler okuyan, resimler çizen, edebiyat ve felsefe tartışmaları yürüten, ülkedeki güncel politik konuları da izleyen bir öğrenci grubuna dâhildi.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hindoloji Bölümü’ne 1961 yılında girdi. Daha sonra Felsefe Bölümü’nün Sistematik Felsefe Kürsüsü’ne yatay geçiş yaptı ve 1971 yılında bitirdi. Üniversite döneminde gençlik hareketi içinde yer alan Altıok, sonraki yıllarda Türkiye İşçi Partisi’ne üye oldu. Partinin genel başkanı Mehmet Ali Aybar’ın “Türkiye’ye özgü sosyalizm” perspektifini benimsedi. Bağımsız Türkiye Sosyalistler Birliği grubunun da üyesiydi. Mehmet Ali Aybar’ın Çekoslovakya işgali nedeniyle Sovyetler Birliği’ni kınaması ve hemen ardından parti içinde başlayan tartışmalarda Aybar’ın yanında yer aldı. Daha sonra onunla birlikte partiden istifa etti.
Üniversite yıllarında sanat çalışmalarını da sürdürdü. 1960’ların sonuna değin daha çok ressam olarak tanınan Altıok, “küçük boyutlarda, desen ve karakalem çalışmaları” yapıyordu. El desenleri çiziyor, küçük suluboya çalışmaları yapıyordu. 1966 yılında üniversitede tanıştığı eleştirmen ve yazar Füsun Akatlı’yla evlenen Altıok, bir yıl sonra Fransız Derneği’nde Çetin Sipahi ile birlikte ilk resim sergisini açtı. Bu sergide “yumruklu, çaresiz, nasırlı ve her türlü eller” sergilendi. İlk resim sergisini, ortak ve kişisel resim sergileri izledi. Daha sonraki yıllarda Altıok’un sanatında ağırlık resimden şiire kaydı. Resim yapmaktan hiçbir zaman vazgeçmedi ama sanatsal üretiminin merkezinde artık şiir vardı.
İlk şiirleri ise Soyut dergisinde 1969 yılında yayımlandı. Aynı yıl kızı Zeynep doğdu. 1974 yılında üniversiteden mezun olan Altıok, Orta Doğu Amme İdaresi’nde işe başladı. İlk şiir kitabı Gezgin ise 1976 yılında yayımlandı. Gezgin’i sekiz şiir kitabı takip etti. Şiirlerinin baskın temaları ölüm, yalnızlık, ayrılık ve acı idi. Şiirleri Fethi Naci, Turgut Uyar, Cemal Süreya gibi önemli şairler tarafından övgüyle karşılandı. Şiir kitaplarıyla sırasıyla Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü (1980), Halil Kocagöz Şiir Ödülü (1989) ve Cemal Süreya Şiir Ödülü (1991) kazandı. Altıok’un resim ve şiir dışında bir diğer sanatsal uğraşı ise heykelcilikti. Kibele heykellerinin yanı sıra tırnak törpüsü ve çakı kullanarak oyduğu taşlardan birtakım figürler yapıyordu.
1970’lerin sonları ise Metin Altıok’un yaşamında önemli değişimlerin yaşandığı bir dönem oldu. Füsun Akatlı’yla 1979’da boşanan Altıok, Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’ndeki işinden ayrılarak felsefe öğretmenliğine atanmak için başvuru yaptı. Kasım ayında Bingöl Lisesi felsefe öğretmenliğine atandı. 1980 yılında da bir ilkokul öğretmeni olan Nebahat Çetin ile evlendi. 1986 yılında Bingöl Lisesi’nden önce Bingöl’ün Genç ilçesine, daha sonra Karaman İmam Hatip Lisesi’ne felsefe öğretmeni olarak atandı. Karaman İmam Hatip Lisesi’nde felsefe dersleri yerine haftada iki saat psikoloji dersi verdi. “Artık kendisine öğretmenlik yaptırmayacaklarını” düşünen Altıok’un o sıralarda sağlık sorunları da artmıştı. 1990 yılında Sağlık Kurulu kararıyla malulen emekliye ayrılarak Ankara’ya yeniden yerleşti. İşçi Partisi’ne üye oldu. Partinin yayın organı olan Aydınlık gazetesinin “Kara Kutu” adlı köşesinde yazılar yazmaya başladı.
Sivas 1993:
Metin Altıok, 1993 yılında Sivas’ta gerçekleştirilen 4. Geleneksel Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri’ne çağrılı yazarlardan biriydi. 1 Temmuz Perşembe günü şenlik programı kapsamında etkinlikler başladı. Kültür Merkezi’ndeki açılış töreninden sonra şenliğe çağrılı yazarlar kitaplarını imzalamak ve okuyucularla söyleşiler yapmak üzere Buruciye Medresesi’nin bahçesinde yer alan kitap stantlarına geçti. Altıok’un masası Buruciye Medresesi’nin arka tarafında, şair dostları Behçet Aysan ile Uğur Kaynar’ın masalarına bitişikti. Kitaplarını imzaladı. Şenlik programında ismi belirtilmemiş olsa da saat 17.30’da yazar Sami Karaören’in yönettiği, Asım Bezirci, Öner Yağcı ve Hüseyin Gülkanat’ın yer aldığı panelde Pir Sultan’ın şiirleri hakkında konuşma yaptı.
2 Temmuz Cuma günü saat 10.00’da yazar arkadaşlarıyla birlikte kitaplarını imzalamak ve söyleşiler yapmak üzere yeniden Buruciye Medresesi’ndeki kitap standındaydı. Kitaplarını imzaladıktan sonra öğle yemeği için Cumhuriyet Lokantası’na geçti. Akşam saat 20.00’de Buruciye Medresesi’nde yapılacak Şiir Akşamı’nı yönetecekti. Cuma namazından çıkan saldırganlar sloganlar eşliğinde Cumhuriyet Lokantası’nın önünden geçerek Valilik binasına doğru yürümeye başladı. Metin Altıok da diğer yazar arkadaşları gibi olaylar durulana kadar konakladığı Madımak Oteli’ne geçti. Otel kısa bir süre sonra sayıları on binleri bulan saldırganlar tarafından kuşatıldı. Akşam saatlerinde de ateşe verildi.
Otelden yaralı olarak çıkarılan Altıok, Sivas’tan helikopter ile Gülhane Askeri Tıp Akademisi’ne getirildi. 9 Temmuz günü uzun süre soluduğu karbondioksit zehirlenmesi sonucu hayata gözlerini yumdu.
Metin Altıok (52) 11 Temmuz günü düzenlenen cenaze töreniyle Ankara Karşıyaka Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Yayımlanan Eserleri
Gezgin (1976), Gezgin (Dost Yayınları, 1976), Yerleşik Yabancı (Yeni Ankara Yayınları, 1978), İkili Av (tiyatro oyunu, 1979), Kendinin Avcısı (Türkiye Yazıları Yayınları, 1979), Küçük Tragedyalar (Tan Yayınları, 1981), İpek ve Kılabtan (Kerem Yayınları, 1987), Gerçeğin Ötekayası (Türkiye Yazıları Yayınları, 1990), Dörtlükler ve Desenler (Elyazıları Yayıncılık, 1990), Süveydâ (Korsan Yayıncılık, 1991), Alaturka Şiirler (Varlık Yayınları, 1992), Şiirin İlk Atlası (Promete Yayınları, 1992, poetikası ve düz yazıları), Hesap-İşi Şiirler (Promete Yayınları, 1993), Yel ve Gül (Can Yayınları, 1993, ölümünden evvel kendi hazırladığı seçki), Soneler (Korsan Yayıncılık, 1993, ölümünden sonra yayımlanan kitap), Bir Acıya Kiracı-Bütün Şiirleri (Yapı Kredi Yayınları, 1998)
Metin Altıok’un Ardından
Metin Altıok Kitabı (Edebiyatçılar Derneği, 1993), Metin Altıok Oratoryosu (Fazıl Say, 2003), Gölgesi Yıldız Dolu (Zeynep Altıok Akatlı, Dünya Aktüel, 2003), Metin Altıok Ağıtı (Fazıl Say, 2008), Yıldız İzi (Zeynep Altıok Akatlı, 2011), Metin Altıok’tan Zeynep’e Mektuplar(Zeynep Altıok Akatlı, Kırmızı Kedi Yayınları, 2012), Merdivende Üç Şair (Orhan Tüleylioğlu, Kırmızı Kedi Yayınları, 2012), Metin Altıok Şiirlerinden Şarkılar (Ankâ, 2014), Acının Atlasında Bir Sürgün: Metin Altıok ve Şiiri (Yusuf Aydoğdu, 2021), Metin Altıok Şiir Ödülü (2008 yılından itibaren her yıl).
